Elsen
Op deze pagina vindt u
informatie over Elsen.
Ligging | De voormalige havezate Elsen lag bij Elsen, tussen Rijssen en Markelo. |
Ontstaan | Het huis, ook bekend als Effink, wordt in 1188 voor het eerst genoemd. |
Geschiedenis | In 1821 is het huis waarschijnlijk afgebrand. |
Bewoners |
't Huis Effinck te Elsen wordt voor het eerst genoemd in een register van de Graaf van Dalen, Heer van Diepenheim, in het jaar 1188 als gelegen in de "parochie" Risnen. Het goed Elzen ook wel genoemd Huys Effinc(k) of Eftinck wordt in een het register van de Graaf van Dalen, Heer van Diepenheim beschreven in het jaar 1188 als gelegen in de parochia Risnen. In 1387 'des XXVII dages in den meerte' is sprake van een procedure tegen Willem van den Laer van het erf Effing te Elsen. Johan van Laer tho Elst en Anna van Munster to Dalen kopen de erve in 1612 van Rudolph Craenhals ab Hottinga en Beatrix de Gruiter, die het weer hadden overgenomen van Arend Strubbe. Ene Jan Strubbe, 'die laetst zijn domicilium gehadt heft op het Huijs Effink bij Goor in Twenthe gelegen, thans binnen Deventer vertogen' wordt in 1583 gemeld als rebel en 'viand van 's Coninghs Majesteit', Filips II dus. Genoemde Johan van Laer wordt in 1621 Drost van Haaksbergen en sterft kinderloos in 1633. In 1638 kopen de Drost tot Bredevoort, Willem van Haersolte met zijn echtgenote Catharina van Brakel het goed. Het loopt triest met hen af.Als zij op 6 juni 1646 met zeven kinderen naar de kerk gaan in Bredevoort, slaat de bliksem in de kerk en ze komen allen om het leven. In de kerk in Bredevoort staat op Willems grafsteen vermeld: 'Obiit 12 July Anno 1646 sijnde opt Casteel van Bredevoort door swaer onweer veroorsaekt met het Kruytmagasijn gesprongen.' Het enige kind, dat elders verbleef, en in leven blijft is Antoni van Haersolte tot Elsen. Hij trouwt met Johanna van Haersolte tot Staverden en Bredenhorst en wordt de stamvader van de nog steeds bestaande familie met deze naam. Zijn zoon Willem volgt hem op. Hij krijgt het leen bij de boedelscheiding in 1711 en trouwt in 1721 met Elisabeth Borre van Amerongen.Op 7 september 1730 sterft hij kinderloos in Vollenhove. Zijn jongere broer Anthonij Zwier van Haersolte volgt hem op.Hij overlijdt waarschijnlijk in 1733 , want in 1734 wordt de 4e zoon van Antoni, Coenraad Willem van Haersolte tot den Bredenhorst en Effink beleend. Hij verkoopt Elzen in 1755 aan Arend van Raesfeld, Drost van Diepenheim en Haaksbergen en getrouwd met Joachmine van Haersolte. Van Raesfeld wordt op 22 maart van dat jaar, samen met zijn zoon Dirk Joachim Willem Jan van Raesfeld toegelaten tot de Ridderschap( geadmitteerd). In 1786 wordt hij tot Drost van Vollenhove benoemd en in 1790 tot Drost van Twenthe. Zijn zoon overlijdt ongehuwd in 1828. Zijn nalatenschap komt dan aan de van Coeverdens tot Wegdam. Waarschijnlijk is rond 1821 het huis afgebrand. Waar het precies heeft gestaan is onduidelijk Mogelijk aan de huidige Seinenweg waar in de 17e eeuw Effinks woonden volgens een vuurstedenregister van 1675. Of de havezate bijzondere rechten heeft gehad is niet bekend. Er zijn ook nooit tekeningen of andere gegevens gevonden. Hieronder in chronologische volgorde de geschiedenis van het huis. Op 4‑6‑1297 komt de naam Effinc voor in het archief van het Huis Almelo en het heeft betrekking op een testament: Egbertus, Heer van Almelo, vermaakt hierbij o.a. aan zijn tweede echtgenote het vierde gedeelte van de grove en smalle tienden van Effinc.
8‑11‑1455 't Guet geheten Effing mit al sinen toebehoren, to enen pondeschen leen van der heerscap van Diepenem, ende gelegen in der buerscap van Elsene.
1379‑1382
2‑1‑1387
1387‑1393
29‑4‑1394
25‑7‑1394
3‑8‑1433
24‑10‑1457
25‑6‑1459
4‑7‑1464
26‑7‑1497
3‑7‑1504
28‑12‑1519
14‑1‑1525
27‑8‑1532
28‑2‑1558 Op een lijst uit het jaar 1583 komt Jan Strubbe voor "die laetst zijn domicilium gehadt heft op zijn huis Effink bij Goor in Twente gelegen, thans binnen Deventer vertogen". Deze had dus, evenals meerdere bezitters van adelijke huizen destijds, die voor de Prins van Oranje hadden gekozen, zijn toevlucht binnen Deventer gezocht.
1601/1602,
verpondingsregister.
1604 Op de holting van de marke Elsen gehouden 28‑4‑1603 wordt, onder de aanwezige goedsheren, ook een Jan Strubbe genoemd.
30‑6‑1612
15‑9‑1612
7‑5‑1614 Bovengenoemde Johan van Laer was sinds 1621 drost van Haaksbergen. Hij stierf kinderloos op 3‑11‑1633.
1638 Op 12‑7‑1646 komen Willem van Haersolte met vrouw en 7 kinderen, benevens 40 inwoners van Bredevoort, om het leven bij de ontploffing van het kruitmagazijn van zijn kasteel na een blikseminslag.
20‑10‑1652 Antonie huwde later met Joanna van Haersolte tot Staverden en Bredenhorst en werd de stamvader van de nog bestaande fam. van Haersolte.
7‑5‑1666
22‑1‑1668
9‑6‑1686 12‑9‑1706 huwt te Diepenheim Juffer Adriana Josina van Haersolte dochter tot Elssen met de Heer Joan Albert Sloet Heer tot Warmelo.
12‑3‑1711 Nadat Willem op 7‑9‑1730 kinderloos was overleden, werd Antonie's vierde zoon met Effink beleend.
13‑3‑1732
16‑4‑1734
20‑5‑1753 (Van de in dat jaar geregistreerde erven te Elsen, zijnde 44, waren er 10 in het bezit van voornoemde Coenraad Willem van Haersolte te weten: Reef, Seinen, Haikers, Schottelink, Hendertink, Wissink, Teemker, Leunk, Groot en Klein Letink)
17‑3‑1755 Deze Arend werd op 22‑3‑1755 voor Elsen "geadmitteerd ten Landdage". In 1755 geeft de Hoog Welgeb. Heere Baron van Raesveld van Elsen, Drost van Diepenheim en Haxbergen, aan verkocht te hebben opgaande eykenboomen afkomstig van de havesate Elsen voor f 3877,‑. In 1786 wordt Arend benoemd tot drost van Vollenhove en in 1790 tot drost van Twente. Zijn zoon Derk Joachim Willem Jan van Raesfelt bekleedt blijkens het markeboek van Elsen tot 1816 nog het ambt van markenrichter van Elsen. Nadat deze Derk op 5‑9‑1828 ongehuwd was overleden komt zijn nalatenschap aan de fam. van Coeverden tot Wegdam. |
Huidige doeleinden | |
Toegankelijk | |
Foto's | |
Bronnen | Tekst: Jan Slofstra en De havezaten in Twente en hun bewoners / A.J. Gevers en A.J. Mensema, 1995; ISBN 90-400-9766-6, Geschiedkundige aanteekeningen op de havezathen van Twenthe / G.J. ter Kuile, 1974 (heruitgave van het boek dat oorspronkelijk in 1911 verscheen) en Anton Vedders |
Zie ook http://kastelen.startpagina.nl!